فیلیپ لازارینی، کمیسر آژانس امداد و اقدام سازمان ملل متحد برای آوارگان فلسطینی در خاور نزدیک (اونروا)، اخیرا به شورای امنیت سازمان ملل متحد گفت با افزایش فشار بر نوار غزه که محاصره شده، این منطقه پرجمعیت در حال خفه شدن است و گویا جهانیان انسانیت خود را از دست داده‌اند. او گفت: «بعید است که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائيل، آتش‌بس را بپذیرد.»

لازارینی با تاکید بر اینکه کشته‌شدن هزاران کودک در حملات هوایی اسرائیل در طول چند هفته اخیر به غزه «نمی‌تواند آسیب جانبی باشد»، خواستار آتش‌بس بشردوستانه برای ارسال کمک‌ها به بیش از دومیلیون غیرنظامی شد که با کمبود شدید غذا، آب و تجهیزات پزشکی مواجه‌اند؛ اما نخست‌وزیر اسرائیل طی کنفرانسی مطبوعاتی درخواست‌ها برای آتش‌بس را رد کرد و گفت: «این درخواست‌ها به معنای دعوت از اسرائیل برای تسلیم‌شدن به حماس و تسلیم‌شدن به تروریست‌ها است.»

همچنین جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، نیز درخواست‌های جهانی برای برقراری آتش‌بس میان اسرائیل و حماس را رد کرد و نشان داد که ایالات متحده از موضع کنونی بنیامین نتانیاهو حمایت می‌کند.

پس از حملات هوایی چند هفته اخیر اسرائيل به یک منطقه کوچک و پرجمعیت، بیش از ۱۲هزار بمب بر روی نوار غزه پرتاب شد و این رقم بیشتر از تعداد کل بمب‌هایی است که ایالات متحده در طول یک سال در افغانستان استفاده کرده است. در نتیجه این حملات، هزاران فلسطینی که حدود نیمی از آن‌ها کودک بودند، جان باختند، افزون بر اینکه ده‌ها هزار نفر زخمی شدند و صدها فلسطینی دیگر تاکنون در زیر آوار به سر می‌برند.

زندگی فلسطینی‌ها تنها به‌دلیل حملات هوایی یا تهاجم زمینی در خطر نیست، بلکه کمبود شدید غذا، آب، سوخت، برق و مراقبت‌های بهداشتی، عامل دیگری است که پیوسته زندگی ساکنان غزه را در خطر می‌اندازد. از آنجا که شمار خانه‌ها، مدارس و بیمارستان‌های آسیب‌دیده یا ویران‌شده رو به افزایش است، مشکل فلسطینی‌ها برای یافتن پناهگاه با گذشت هر روز تشدید می‌شود.

نوار غزه حتی مدت‌ها قبل از هفتم اکتبر، با بحران انسانی شدیدی مواجه بود. حدود دو سوم جمعیت آن از ناامنی غذایی رنج می‌بردند و شمار مشابهی نیز در فقر زندگی می‌کردند. کمبود آب آشامیدنی چالش دیگری برای مردم غزه بود، افزون بر اینکه محاصره غزه که حدود دو دهه ادامه داشت، باعث کاهش مراقبت‌های بهداشتی شده بود.

نوار غزه از آغاز سال ۲۰۰۹، بارها هدف بمباران و تهاجم اسرائیل قرار گرفت و در نتیجه، بسیاری از تاسیسات حیاتی همچون تاسیسات آب و برق و بیمارستان‌ها تخریب و شمار زیادی از کارشناسان و متخصصان با تجربه، به‌ویژه در بخش بهداشت، کشته شدند.

غزه پس از هر جنگ، سرمایه‌های انسانی و حیاتی خود را از دست می‌دهد، درحالی‌که زیرساخت‌‌ها هرگز به‌طور کامل بازسازی نمی‌شوند. به همین دلیل، به‌محض آغاز حمله به نوار غزه و محاصره کامل آن که باعث شد آب، غذا برق، دارو، سوخت و سایر مواد ضروری به‌طور کلی قطع شوند، ساکنان نوار غزه متحمل خسارت‌های فاجعه‌باری شدند.

بر اساس گزارش‌ها، نوار غزه با چنان شرایط دشواری روبرو است که پزشکان در موارد بسیاری بدون استفاده از بیهوشی و با کمک چراغ قوه تلفن همراه، عمل جراحی انجام می‌دهند، از سوزن خیاطی به‌جای سوزن جراحی و از سرکه به‌جای ضدعفونی‌کننده استفاده می‌کنند.

افزون بر اینکه ادامه حملات هوایی باعث ویرانی همه زیرساخت‌های اساسی در نوار غزه می‌شود، دسترسی نداشتن به نیازهای اولیه بهداشتی نیز نرخ مرگ‌و‌میر را به‌شدت افزایش می‌دهد. 

با توجه به کمبود آب تمیز و نبود خدمات بهداشتی، خطر ابتلا به به بیماری‌های عفونی پیوسته رو به افزایش است. تداوم این وضعیت، غیرنظامیانی را که از حملات اسرائیل جان سالم به در برده‌اند، در معرض خطر قرار می‌دهد، به‌ویژه اینکه کمبود پناهگاه چالش دیگری برای مردم غزه است.

با بمباران نانوایی‌ها و بازارهای باقی‌مانده و اتمام ذخایر آرد، ترس ساکنان غزه از گرسنگی بیشتر می‌شود. تا همین لحظه که من مشغول نگارش این مقاله‌ام، یک کارخانه تولید آرد به فعالیتش ادامه می‌دهد و فلسطینی‌ها با وجود ترس از حملات اسرائيل، ساعت‌ها در صف انتظار می‌مانند تا چند قرص نان به دست آورند.

بزرگسالان شروع به حذف وعده‌های غذایی خود کرده‌اند تا اندک غذایی را که به دست می‌آید به فرزندان خود بدهند. حتی خانواده‌هایی که به دریافت وعده‌های غذایی توزیع‌شده ازطریق سازمان‌های امدادی موفق می‌شوند، اغلب آن را با چند نفر دیگر از اعضای خانواده صرف می‌کنند. این درحالی است که کامیون‌های حامل مواد غذایی در آن سوی مرز رفح و در چند کیلومتری مناطق آسیب‌دیده نوار غزه، صف کشیده‌اند، با این امید که اسرائيل به آن‌ها اجازه ورود به نوار غزه را بدهد.

اسرائيل در حمله کنونی به غزه مانند حملات گذشته‌اش، آسیب بسیاری به زیرساخت‌های پزشکی وارد کرد. تا زمان نگارش این مقاله حداقل ۴۳ کارمند بهداشت کشته شده‌اند و بقیه در شیفت‌های ۲۴ساعته کار می‌کنند و حتی پس از چند روز کار مستمر به‌دلیل مراقبت از بیماران، نمی‌توانند به خانه بازگردند. تا همین لحظه، تخمین زده می‌شود که ۱۲ بیمارستان و ۳۲ مرکز بهداشتی دیگر به‌دلیل خسارات ناشی از بمباران یا کمبود سوخت از دسترس خارج شده و بسیاری از آمبولانس‌ها تخریب شده‌اند. با تمام‌شدن آخرین ذخایر سوخت، پزشکان هشدار می‌دهند که بیمارستان‌ها «به گور جمعی تبدیل خواهند شد».

کارکنان بهداشت شجاعی که زنده مانده‌اند، می‌گویند سیستم بهداشتی غزه در حال فروپاشی نهایی است.

با این حال، قدرت‌های بزرگ جهانی همچنان بر لزوم حمایت کامل نظامی، اقتصادی و سیاسی از اسرائيل تاکید می‌کنند. حتی رئیس‌ جمهوری ایالات متحده نیز در‌باره تعداد کشته‌شدگان که مقام‌های بهداشتی فلسطین در غزه اعلام کرده‌اند، ابراز شک و تردید می‌کند. افزون بر فرصت‌دادن به مرگ دسته‌جمعی و گسترش وحشت و ویرانی در غزه، پیامدهای انکار کامل اصول حقوق بشر و قواعد جنگ و جلوگیری از ابراز هرگونه همدردی حتی ظاهری با فلسطینیان، در آینده نیز به‌عنوان یک خاطره تلخ در اذهان همه باقی خواهد ماند.

به‌رغم این ارزیابی غم‌انگیز از وضعیت کنونی، با بدتر شدن شرایط و در نهایت تمام‌شدن منابع، چالش‌هایی که سلامتی مردم غزه را تهدید می‌کند، بیشتر می‌شود.

بنابراین، مهم‌ترین اقدام لازم در شرایط فعلی، دستیابی به یک آتش‌بس فوری است تا زمینه دسترسی همه ساکنان غزه به آب، غذا، مراقبت‌های بهداشتی و سوخت فراهم و از تشدید وخامت وضعیت فاجعه‌بار جلوگیری شود.